Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Terapi Süreci
Kalp çarpıntısı, kalp atımlarının hızlanması, olması gerekenden hızlı atması veya düzensiz bir şekilde atmasıdır. Kalp çarpıntıları kimi zaman fizyolojik sebeplerden kaynaklanırken kimi zaman psikolojik etkenlerden kaynaklanabilir. En genel tanımıyla psikolojik kalp çarpıntısı kişinin içinde bulunduğu duygu yoğunluğuna verdiği fizyolojik bir tepkidir. Psikolojik kalp çarpıntısına yol açan durumlar arasında:
- Artmış stres
- Travmatik deneyimler
- Ani gelişen olumsuz deneyimler
- Yoğun kaygı
- Panik ve korku yer alır.
Psikolojik Kalp Çarpıntısı Belirtileri Nelerdir?
Psikolojik kalp çarpıntısı çoğunlukla yaşanılan ve baş etmekte zorluk çekilen duygusal yoğunluğun fizyolojik bir yansımasıdır. Ortaya çıkma sebebi kişiden kişiye göre değişkenlik gösterdiğinden yaşanılan belirtilerde kişiden kişiye göre değişmektedir. Belirtiler:
- Kalp atışlarının ani şekilde hızlanması ve düzensiz atması
- Göğüste oluşan sıkışma ve ağrı
- Nefes almakta güçlük çekme – tam derin nefes alamadığını düşünme
- Baş dönmesi
- Vücut sıcaklığında artış
- Mide bulantısı
- Vücut bölgelerinde hissizleşme veya karıncalanma
Psikolojik Kalp Çarpıntısını Neler Tetikler?
Kaygı ve stres, algılanan tehlikelere ve olumsuz durumlara karşı bedenimizin verdiği otomatik reaksiyonlardır. Beynimiz tehlike algıladığında, adrenalin salınımı arttırır, kaslara kan akışı arttırır, solunum hızımız artar ve algılanan tehlikeyle baş edebilmemiz için bize sinyaller gönderir. Vücutta olan bu değişimlerle birlikte kalp atış hızımız otomatik olarak hızlanır.
Fizyolojik Kalp Çarpıntısı ile Psikolojik Kalp Çarpıntısı Arasındaki Farklar Nelerdir?
Fizyolojik kalp çarpıntısı, kalp problemlerinin sonucu olarak ortaya çıkar. Kalp düzenli bir şekilde kan pompalayamaz, kalp krizi, inme veya kalp durması gibi hayati sonuçlar ortaya çıkabilir. Yaşanılan deneyim bakımından fizyolojik kalp çarpıntısı ile psikolojik kalp çarpıntısını birbirinden ayırt etmek çoğu zaman mümkün değildir çünkü belirtiler benzer ve neredeyse aynı şiddette deneyimlenir. Ancak ayırt etmeye yardımcı olacak bazı belirti farklılıkları da mevcuttur. Bunlar:
- Fizyolojik kalp çarpıntısı herhangi bir zamanda ortaya çıkabilecekken, psikolojik kalp çarpıntısı tetikleyiciler meydana geldiğinde yaşanma durumu çok daha yüksektir. Bu tetikleyiciler genellikle korku, stres ve kaygıyla karakterizedir.
- Fizyolojik kalp çarpıntısı, psikolojik kalp çarpıntılarının aksine çok daha uzun ve ağrılı geçer. Kişinin odağını değiştirmesi veya başka bir uyarana yönelmesiyle ortadan kalkmaz.
- Psikolojik kalp çarpıntıları gevşeme egzersizleri ve nefes egzersizleriyle geçerken, fizyolojik kalp çarpıntılarında geçmesi mümkün değildir.
Psikolojik kalp çarpıntısının tedavisi, temelde stres ve kaygı gibi duygusal nedenleri ele alarak çoğu durumda semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Ancak eğer semptomlarınız endişe verici veya rahatsız edici ise doktorunuzla konuşmanız önerilir.
Psikolojik Kalp Çarpıntısı Ne Kadar Sürer?
Psikolojik kalp çarpıntısı kişiden kişiye göre farklı şekilde devam edebilir. Örneğin kimi kişilerde birkaç dakika sürerken, kimi kişilerde bu süre uzayabilir. Aynı zamanda, kalp çarpıntısına yol açan tetikleyiciler oldukça önemlidir. Tetikleyici durumlar ortadan kalkmadığı veya müdahale edilmediği müddetçe psikolojik kalp çarpıntıları sürme eğiliminde olacaktır.
Psikolojik Kalp Çarpıntısında Terapi Süreci
Psikolojik kalp çarpıntısının tedavisinde, tetikleyici nedenleri ele alarak çoğu durumda belirtiler kontrol altına alınır. Bilişsel Davranışçı Terapi ile tetikleyicileri ortaya çıkaran duygu ve düşünceler ele alınırken sürdüren davranışlar analiz edilir. Kişiye özgü hazırlanmış formülasyon ve bilimsel destek almış tekniklerin kullanımı ile yaşanılan semptomlar ortadan kaldırılır. Aynı zamanda kişiye baş etme stratejileri ve farkındalık kazandırılır. Tetikleyicilere müdahale etmenin yanı sıra kişinin gündelik hayatında da değişimlere gitmek iyileşme sürecini hızlandırır. Bu değişimler: yeme rutinleri, uyku hijyeni, günlük alınan kafein, kalp atış hızını düzensizleştirecek ürünler için uygulanabilir.
Psikolojik kalp çarpıntısı ile tek başınıza mücadele etmekte güçlük çekiyorsanız bize ulaşarak ücretsiz ön görüşme ve terapi planı oluşturabilirsiniz.
