Yetersizlik Hissi Nedir? Nasıl Oluşur ve Yetersizlik İle Baş Etmek İçin 5 İpucu
Hiç kendinizi aşağıdaki gibi düşünürken buldunuz mu?
• Asla yeterince iyi olamayacağım
• Çevremdeki herkesten çok daha başarısızım
• Kimse benim yetersiz olduğumu fark etmemeli
• Kendimi o kadar yetersiz hissediyorum ki artık bununla baş edemiyorum
• Başarılı olmak için ne kadar çok çabalarsam çabalıyım asla başarılı olamıyorum
• Yaptığım hiçbir şey bana yeterli gelmiyor
• Çok daha iyisini yapabilirdim
Sizde çoğu zaman kendinize bunları söylerken buluyorsanız, yetersizlik ile mücadele ediyor olabilirsiniz. Yetersizlik genellikle yeterince iyi olmadığımız düşünceleri ile karakterizedir. Ancak genellikle bu düşüncelerin gerçek performansımız, başarılarımız ve yeteneklerimizle gerçek bir bağlantısı yoktur. Bu düşüncelerin oluşumunda kişilerin yetersiz olduğuna dair temel inançları ve şemaları etkendir.
Yetersizlik temel inanç ve şemasına sahip olan kişilerin başarılı olacaklarına dair inançları oldukça düşüktür, kendilerini diğer insanlar kadar yeterli görme eğilimleri azdır, performanslarından tatmin olmazlar ve herhangi bir durumda başarı gösterdiklerinde kendilerini başarılı ve yeterli hissetmekte güçlük çekerler.
Imposter Sendromu Nedir?
Yapılan araştırmalara göre Imposter sendromu yetersizlik temel inançlarını ile tetiklenen bir sendromdur. Bu sendrom kişinin yüksek performansına, gösterdiği başarılara, güçlü yönleri ve yeteneklerine rağmen kendini sürekli ve artmış şekilde yetersiz hissetmesiyle karakterizedir. Uzun vadede kişilerin yaşam kaliteleri oldukça düşer, gündelik hayatlarında, iş hayatlarında ve akademik hayatlarında işlevsel baltalanmalara yol açabilir. Sizde Imposter sendromu ile baş etmekte zorlandığınızı düşünüyorsanız, bizimle ücretsiz ön görüşme yaparak tedavi planı oluşturabilirsiniz.
Yetersizlik Nasıl Oluşur?
Yetersizlik temel inancının oluşumunda ebeveynlerin tutumları, akademik hayatta karşılaşılan kişiler, okul arkadaşları ve kişilerin çevresinde yer alan kişiler özetle çevresel faktörler etkili olabilmektedir. Erken çocukluk dönemlerinde yetersizlik düşüncelerini nasıl baş edeceklerini öğrenmekte zorlanan veya yeterli sosyal desteği alamayan kişiler yetişkin hayatında yetersizlik şemasıyla mücadele etmeye eğilimli olabilmektedir.
Ancak bu yetersizlik şemalarının sadece çocuklukta oluşacağı anlamına gelmez. Kişilerin yetişkinlik döneminde olumsuz ve yetersizliği tetikleyeceği yıkıcı yaşam deneyimlerini yaşaması da yetersizlik şemalarının oluşumunda etkili olabilmektedir.
Yetersizlik şemaları ile uzun süre mücadele etmek:
• Stres ve kaygıyı arttırabilir. Başarısızlığa ve performans düşüklüğüne yönelik artmış korku ve endişe hali ortaya çıkabilir.
• Kişinin benliğinde özellikle öz güven ve öz değerinde zedelenmeler oluşabilir. Kişinin kendine karşı olan güveni ve inancı azalabilir.
• Depresif belirtilerin oluşumunda etken rol oynayabilir.
• Gündelik hayatta işlevsel baltalanmalara yol açabilir.
• Erteleme davranışlarına, sorumlulukları yerine getirememe ve motivasyon kaybına yol açabilir.
Yetersizlik İle Nasıl Baş Edilir?
• Kişilerin kendilerini çevresinde yer alan insanlarla kıyaslaması ve bu kıyaslamaları düşünce ve davranışlarla sürdürmeleri uzun vadede yetersizlik temel inancını besleyen en önemli etkenlerden biridir. Bu davranışta değişime gitmek yetersizlik ile baş etmenin ilk adımlarından biridir. Kıyaslama davranışını değiştirmekte zorlanıyorsanız bize ulaşabilirsiniz.
• Yetersizlik şemalarının oluşumunda etken olan önemli faktörlerden biri de çevresel faktörlerdir. Çevrenizde yıkıcı eleştirilerde bulunan kişilerin varlığı yetersizlik temel inancınızı besliyor olabilir. Bu kişiler ile var olan yakınlığın gözden geçirilmesi ve gerekli durumlarda sınır çizilmesi sağlıklı olabilmektedir.
• Kişinin kendine gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler koyması, yeteneklerini tekrardan gözden geçirmesi ve başarısızlıkları kadar başarılarına da odaklanması yetersizlik şeması ile mücadele etmede rol oynamaktadır.
• Kişilerin yetersizlik temel inancını besleyici düşüncelerini tespit etmesi ve bunların üzerine yoğunlaşması, analiz etmesi yetersizlik temel inancını azaltıcı etkenlerden biridir. Düşüncelerinizle nasıl çalışacağınızı bilmiyorsanız, düşünce egzersizleri için bize ulaşabilirsiniz.
• Uzun süredir yaşanan yetersizlik temel inancıyla baş etmek oldukça zorlu bir deneyimdir ve kimi zamanlarda yönetmek gittikçe zorlaşabilir. Sizde yetersizlikle baş etmekte güçlük çekiyorsanız ve gündelik yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa bununla ilgili her zaman profesyonel bir destek alabileceğinizi unutmayın. Bize ulaşarak ücretsiz ön görüşme planlayabilir, kişiselleştirilmiş terapi planınızı oluşturabilirsiniz.
